Er is her en der nogal wat verwarring over wie er nu precies in het Scrum team zitten. Als we de Scrum Guide erop naslaan zien we daar staan: het Scrum team kent 3 rollen of accountabilities. En dat zijn:
Het gaat hier dus om verantwoordelijkheden, niet per se om functies. Je kunt heel goed een functie hebben die inhoudelijk gaat over HR werk, terwijl je rol of accountability in Scrum developer is. Of een van de andere rollen natuurlijk. Fulltime Scrum Masters en Product Owners komen uiteraard ook voor.
Stakeholders worden soms genoemd als onofficiële leden van het team. De nieuwste Scrum Guide vindt van niet, maar stelt wel dat in het kader van de transparantie het zeker niet verboden is om, behalve de Product Owner, de Developers ook in contact te brengen met de Stakeholders.
Een Scrum Team werkt samen aan een Product of Project. De drie rollen gezamenlijk zorgen ervoor dat het doel zo effectief mogelijk wordt bereikt. Daarvoor koppelen we de kennis van het hele team, wat vaak bestaat uit multifunctionele professionals, aan zelforganisatie. En hierbinnen zijn de drie rollen erg belangrijk.
Wat is zelforganisatie? Het is een manier van werken waarbij het team zelf verantwoordelijk is voor de planning, zelf verantwoordelijk is voor de kwaliteit en ook elkaar feedback geeft op alles. Het betekent dat het team voor de afhandeling van dit product of project hiërarchisch op dezelfde hoogte staat. En ook echt moet staan—anders gaat het niet werken met de zelforganisatie en het empirisme in scrum.
Scrum en Emprisme zijn voor wat betreft Zelforganisatie volledig afhankelijk van vertrouwen binnen het team. Vertrouwen in elkaar in het team, zul je dan zeggen, maar dat spreekt toch voor zich? Met vertrouwen wordt dan ook niet per se bedoeld dat je elkaar kent en weet hoe de kwaliteit van werken is. De teamleden moeten elkaar dusdanig vertrouwen dat ze zich kwetsbaar durven opstellen: ze moeten durven toegeven aan elkaar waar ze ondersteuning nodig hebben, ze moeten elkaar laagdrempelig kunnen benaderen en ook moeten ze van mening kunnen verschillen zonder dat dit hun plek in het team zou kunnen aantasten. Zonder schuring geen glans zegt men wel—en ook in Scrumteams gaat het erom dat men in discussie, en die mag best fel zijn, komt tot de best mogelijke oplossing die waarde biedt voor de stakeholders.
Hoe dragen de rollen die zijn uitgedacht daar dan aan bij? Laten we beginnen bij de Product Owner of PO. Deze is verantwoordelijk voor de waarde van het product of Project. Hij heeft het meeste contact met de Stakeholders en heeft de taak om het overzicht van wat de Stakeholders willen, en waarom op een overzicht, de Product Backlog bijeen te brengen. Hij prioriteert de Product Backlog en is de enige die hiertoe mandaat heeft. Het is zijn rol om ervoor te zorgen dat de Stakeholders krijgen wat ze willen hebben—en daarmee is dit de meest duwende rol van de drie.
De Developers zouden daar heel “ouderwets” op kunnen reageren als de PO zijn rol de vorm geeft van min of meer ouderwets leiderschap wat je soms ziet in traditioneel projectmanagement; taken uitdelen aan de teamleden. Veel mensen hebben dan de neiging om gewoon te doen wat ze wordt gezegd. Ze buigen hun rug, nemen hun pet af en gaan aan de gang om de beeldspraak er maar even bij te halen. En dat is nu net niet wat we willen in Zelforganisatie. Daarbinnen willen van de Developers dat ze verantwoordelijkheid en initiatief nemen om een zo goed mogelijk product te leveren. En ook dat ze hun rug recht houden als ze echt denken dat het anders moet en kan, en in discussie gaan om zo tot de beste oplossing te komen.
Om dat in goede banen te leiden hebben we de derde rol nodig, die van Scrum Master. De Scrum master is verantwoordelijk voor de effectiviteit van het hele proces in Scrum. Hij faciliteert dit door een vraagbaak te zijn op het gebied van Agile en Scrum, en het team, en soms ook de grotere organisatie, bekend te maken met Agile werken, Empirisme en met hoe Scrum in elkaar zit. Hij legt mensen uit hoe de rollen in elkaar zitten en coacht ze op het gedrag wat daarbij hoort. Hij is derhalve de coach van de Developers, en ook van de Product Owner.
Een scrum team bestaan idealiter uit een groep tot 10 personen—en dat is als de Scrum Master en de Product Owner ook de rol van Developer in het team hebben. Meer dan 10 mensen is niet effectief in bijeenkomsten, en een team kleiner dan 3 personen weet samen eigenlijk te weinig en vooral: leert te weinig. Daar gaat het uiteindelijk om in Empirisme: een doel stellen, een deelproduct leveren, feedback krijgen, en dan positief verder op weg naar een versie die maximale waarde heeft voor de stakeholders.